Workshop Ervarend verbinden

Kakelend als kippen, zwaaiend met een lasso, schaatsend op imaginair ijs. Vrije kindmodi kwamen los, oudermodi gingen schoorvoetend opzij (of niet). ‘I know a silly walk’ was een effectieve opwarmer in de workshop die Katrin Bange na de ALV gaf, helaas zonder haar door corona getroffen collega. Een heldere positionering van de vaktherapie en toelichting op dramatherapie in het bijzonder volgde. Wat een zee aan mogelijkheden biedt de dramatherapeutische spelwerkelijkheid voor het werken met cliënten aan wezenlijke schematherapie doelen; het ervarend gaan begrijpen en doorvoelen van de modi, het lijfelijk (naast het bekende imaginair) ervaren van rescripting als corrigerende ervaring, het ‘samen prutsen’ aan het finetunen van gezonde volwassene reacties, om er een paar te noemen.

Uiteraard slaan dramatherapie en schematherapie de handen ineen op het ervaringsgerichte element van beide. Al wandelend door de ruimte werd dit gegeven verder verdiept. Eerst in het eigen tempo was er nog betrekkelijke rust in de tent. Een ander opzoeken met een gelijk tempo, leek overwegend vredige sensaties van verbondenheid op te leveren. In de volgende stap was de instructie om aan te sluiten bij een ander met juist een heel ander tempo. Nog zonder woorden borrelden bij het wel/niet aanpassen op de ander velerlei primaire gevoelens en copingmodi op. Deze mochten in stap drie van de oefening een fysieke uiting krijgen. Mét vervolgens een uitvergroting.

Er is genoeg theatraal talent in onze schematherapie gemeenschap. Dat kunnen we gerust vaststellen. Of ongerust. Het spiegelen en (daarmee) valideren is een helpende tool uit het dramatherapeutisch repertoire, zo blijkt. Onder meer voor de bewustwordingsfase, maar ook voor elk moment wanneer de betreffende modus nog egosyntoon beleefd wordt.

Het oogde zo vanzelf en natuurlijk, maar de goed afgestemde en heldere instructies van Katrin zijn een niet te onderschatten vaardigheid op zich. Ze hadden een sleutelrol (letterlijk ‘setting the stage’) in het tot stand komen van een verhelderend rollenspel; een rollenspel van een fictieve verwaarlozingssituatie, waarbij de keuze ook kan zijn om alleen te werken met werkelijke situaties van de cliënten. De psychodrama geschoolde collega’s zullen het ‘dubbelen’ herkend hebben in hoe groepsleden betrokken werden om de gevoelens van het kwetsbare kind naar voren te halen. De meest aannemelijke copingmodus en oudermodus kregen hierna eveneens een gestalte. Vanuit de vraag ‘hoe kan je allemaal omgaan met deze situatie’ passeerden diverse copingmodi de revue, waarna tot slot de groepsleden een rescriptende move mochten doen in de oorspronkelijke spelsituatie.

IMG-20220930-workshop_2.jpgBovenin in de kerk mocht ieder’s dramagevoel nog eens los met ‘There are no flies on us’. Katrin zag dat het goed was, sloot af en ontving een welverdiend en warm applaus.

Door: Judith Bos