Stoelentechniek - ervaring van een client 

In de rubriek ‘cliënt aan het woord’ beschrijft een cliënt een persoonlijke ervaring opgedaan tijdens zijn of haar schematherapie proces. Het kan gaan om een specifieke (experiëntiële) techniek, beleving van de therapeutische relatie, verkregen inzichten en valkuilen die worden ervaren. Deze gedeelde ervaringen geven een ander perspectief, naast het therapeut perspectief. 

‘Ik merk dat je in je Straffende Ouder modus zit, klopt dat?’ vraagt Hans, mijn therapeut, nadat ik hem verteld heb hoe mijn week is geweest.  

‘Ik ben compleet nutteloos!’ heb ik een aantal keren gezegd, en hoe vaker Hans zei dat hij het daar niet mee eens was, hoe bozer ik werd.  

‘Zou je eens op die stoel náást je willen gaan zitten?’ vraagt hij nu. Ik vraag me af wat voor nut dat heeft, maar doe het toch.  

‘Zo,’ zegt Hans. ‘Nu, op deze stoel, mag je me vertellen wat er allemaal mis is met Marlies (hij knikt even naar de stoel waar ik eerst op zat). Je hoeft niets weg te laten.’ 

‘Heb je een uurtje?’ zeg ik quasi grappig. Hans lacht niet. ‘Nou, ik ben totaal ongeschikt’ begin ik.  

‘Marlies bedoel je,’ zegt Hans om mij te dwingen om niet in de ik-vorm te praten.  

‘Nou,’ ga ik verder, ‘ik, eh zij, kan er helemaal niets van. Ze maakt alleen maar fouten. Iedereen kan alles veel beter dan zij. Ze is totaal overbodig. Ik, eh zij, heeft helemaal geen vrienden, want ze is totaal oninteressant. Wat een puinhoop maakt ze ervan!’ 

Hans luistert, zegt niets, wijst mij er alleen op als ik weer in de ik-vorm verval. Maar ik zie hem steeds geïrriteerder gaan kijken. Langzaamaan ga ik minder praten.  

‘Oké,’ zegt Hans. ‘Marlies, ik wil dat je nu teruggaat naar je eigen plek, maar die straffer blijft daar.’  

Hans gaat stevig zitten en verheft zijn stem naar de straffer. ‘Jij hebt je punt gemaakt. In jouw ogen is Marlies waardeloos. Ik wil dat je nu hoort hoe het voor haar is (wijst in de richting van mij, weer terug op de stoel naast Hans) en gaat zien hoeveel pijn je haar doet.’   

‘Maar het ís toch zo!‘ reageer ik nog, en begin te huilen.  

Hans gaat stevig zitten en verheft zijn stem naar de straffer. ‘Dat ben ik niet met je eens! Marlies heeft heel veel mooie kwaliteiten. Ze is sociaal, denkt altijd aan anderen, ze is creatief, grappig, kritisch, betrokken. . .’  

‘Wat heb je dáár nou aan?? val ik hem in de reden.  

Hans draait zich naar me toe en zegt zachtjes: ‘Marlies, dit is die straffer die je op de nek zit. Die straffer blijft daar. Ik wil alleen nog maar met jou praten. Is dat oké voor je?’ 

Ik knik. 

‘Ik vond het afschuwelijk om te horen hoe gemeen ze tegen je was (Hans knikt naar de stoel van de Straffende Ouder Modus). Ik snap dat je daar heel verdrietig van wordt. Hoe voelde het voor jou, om haar zo tekeer te horen gaan?’ 

‘Ze heeft toch gelijk?’ zeg ik zachtjes.  

‘Nu hoor ik de straffer weer, daar gaan we niet meer naar luisteren Marlies.’ 

‘Ja maar. . . ‘ 

‘Nu is het genoeg,’ zegt Hans, kijkend naar de andere stoel. ‘Jij hebt je beurt gehad! Ik praat met Marlies, niet met jou!’  

Ik ga nog harder huilen. Zo boos heeft Hans nooit gesproken.  

‘Marlies, je bent wel de moeite waard. Je hebt zoveel moois in je, ik ga je helpen om die straffer weg te sturen. We gaan dat samendoen!’  

‘Daar wordt ‘ie voor betaald, om zo positief over je te praten,’ probeert mijn straffer nog, ergens in mijn hoofd, maar ik kan het negeren, want wat Hans zegt voelt oprecht.  

Onderweg naar huis bedenk ik wat er gebeurd is. Stoelentechniek, ik had ervan gehoord. Het was een van de redenen geweest dat ik heel erg getwijfeld had om aan Schematherapie te beginnen. Ik had het afgedaan als onzin, waar ik toch niet in mee zou gaan. En nu heb ik het gevoeld, de belevingen los gezien. Ik ben onder de indruk.  

Mijn straffer, die is er, na miljoenen oefeningen nog steeds, en ze vindt dit een heel stom stukje, maar ik ga niet meer naar haar luisteren 😊.  

De naam van de cliënte en therapeut zijn gefingeerd