In 2023 ontving Vanessa Koetsveld (gz-psycholoog bij Jeugd ggz Dimence Groep) een subsidie van €10.000,- voor haar onderzoek naar schematherapie in de praktijk. Wil je meer weten over haar onderzoek ‘Schematherapie voor Emotieregulatie bij kinderen’? Hieronder vertelt Vanessa meer over de achtergrond, onderzoeksvragen en de gebruikte methodiek.  

Schematherapie voor Emotieregulatie bij Kinderen (STerK): een replicated single case study 

Achtergrond 

Er is inmiddels veel evidentie voor effectieve toepassing van schematherapie bij volwassenen met persoonlijkheidsproblematiek (zie bijv. Masley, Gillanders, Simpson, & Taylor, 2012) en groeiende evidentie bij adolescenten (Roeloefs et al., 2016; Van Wijk-Herbrink, 2017). Er is (voor zover bekend) nog geen systematisch onderzoek gedaan naar de effectiviteit van schematherapie bij kinderen in de basisschoolleeftijd (ST-K), hoewel deze behandelingen wel worden uitgevoerd.  

In deze studie wordt onderzocht wat het effect is van ST-K voor kinderen met emotieregulatieproblemen (ERP), een transdiagnostische factor die kinderen kwetsbaar maakt voor het ontwikkelen van psychopathologie en wordt geassocieerd met een verscheidenheid aan psychische klachten, zoals depressieve en angstklachten en gedragsproblemen. Tevens geven ERP een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychopathologie in volwassenheid (Cole, Hall, & Hajal, 2017). De STerK studie hoopt bij te dragen aan een antwoord op de vraag of de inzet van schematherapie op kinderleeftijd een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van het kind. Een nadrukkelijke rol is in dit onderzoek weggelegd voor het verbeteren van de kwaliteit van de ouder-kindinteractie, omdat kinderen voor hun emotieregulatievaardigheden nog grotendeels afhankelijk zijn van hun ouders/verzorgers.  

Onderzoek is noodzakelijk, omdat (een tendens tot) disfunctionele schema’s en modi al ontstaat op jonge leeftijd als gevolg van het niet vervuld worden van basisbehoeften. Deze kinderen hebben vaak traumatische of ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt, en hun klachten gaan vaak gepaard (als oorzaak, gevolg of beide) met problemen in de ouder-kindinteractie, waardoor het de moeite waard is te onderzoeken welke rol (ST-K) kan spelen in het verminderen van emotieregulatieproblemen bij kinderen.

Onderzoeksvragen  

Onderzocht wordt wat het effect is van ST-K op de emotieregulatieproblemen en op de aanwezigheid van modi bij het kind. Tevens wordt onderzocht wat de invloed is op de kwaliteit van de ouder-kindinteractie. Tot slot zullen de ervaringen van kinderen, ouders en therapeuten met ST-K worden geëxploreerd.  

Methode 

In de STerK studie krijgen 6 kinderen van 8-11 jaar 25 sessies modusgerichte speltherapie (speltherapie gebaseerd op de schematherapie). Daarnaast krijgen de ouders 10 sessies schematherapeutische ouderbegeleiding en vinden er 5 ouder-kindsessies plaats. Het onderzoek wordt uitgevoerd binnen de polikliniek van Jeugd ggz Dimence Groep te Harderwijk en geleid door Drs. J.E. (Vanessa) Koetsveld, GZ-psycholoog i.o. tot specialist, en wordt gesuperviseerd door Dr. M.F. (Marjolein) van Wijk-Herbrink en Dr. S. (Samantha) Bouwmeester. De therapeuten worden gesuperviseerd door drs. M. (Mieke) Boots en drs. P.M. (Peter) van der Sanden.